ترانس سکشئوال (TransSexual) به گروهی از مبتلایان به اختلال هویت جنسی گفته می‌شود که پیوسته درصدد کسب خصوصیات ظاهری و آناتومیک جنسی مخالف خود و رهایی از خصوصیات جنسی آناتومیک خود هستند.
کسی که این اختلال را دارد، احساس می‌کند که باید جنسیت دیگری داشته باشد؛ «یک روح زنانه در بدن یک مرد و یا بر عکس». نارضایتی جنسی زن به مرد، زنی است که احساس می‌کند گویی او مردی است که در کالبد زن گرفتار شده و شدیداً دوست دارد ویژگی‌های مردانه را کسب کند و علاقه‌مند زندگی به سبک مردانه است. نارضایتی جنسیتی مرد به زن نیز، مردی است که احساس می‌کند زنی است که در کالبد یک مرد گرفتار شده است.
اگر چه هنوز برای جامعه حضور شهروندانی با چهره و رفتار متفاوت تازگی دارد، اما آمارها حکایت از افزایش این گروه اجتماعی خبر می‌دهد. گفته‌های موسوی، مدیرکل دفتر امور آسیب دیدگان اجتماعی سازمان بهزیستی، در مصاحبه‌ها و اخباری که در جراید و سایت‌های خبری آمده نیز، مهر تاییدی بر این روایت است.
همچنین طی یک ماه اخیر خبری مبنی بر اختصاص وام بلاعوض به مبلغ 5 میلیون تومان از سوی سازمان بهزیستی اعلام شد که می‌توانست برای این افراد مسرت بخش باشد. اما بهزیستی به نقل از موسوی در مصاحبه با خبرنگار همشهری عصر این خبر را رد کرد وگفت:من خبری درخصوص پرداخت وام اعلام نکرده‌ام و تنها در مورد کمک هزینه عمل جراحی که از سوی سازمان بهزیستی در نظر گرفته شده مصاحبه داشته‌ام و پرداخت وام بلاعوض را تکذیب می‌کنم.
وی در ادامه گفت:افراد ts (ناراضیان جنسیتی) از سوی سازمان بهزیستی کمک هزینه‌ای را دریافت می‌کنند که این کمک هزینه با ارائه مدارک مثبت به حساب بیمارستان یا مرکز درمان شخصیت حقوقی واریز می‌شود.اما قبل از همه اینها فرد دوجنسیتی به بهزیستی می‌رود و برای استفاده از این کمک هزینه، پرونده تشکیل می‌دهد. سپس این پرونده درمسیر خود به قوه قضائیه و پزشکی قانونی ارجاع داده می‌شود، بعد این افراد ارزیابی روانی می‌شوند و پزشک معاینات لازم را جهت عمل جراحی روی فرد انجام می‌دهد. بعد از تکمیل پرونده و پایان مراحل قوه قضائیه براساس نظرات ارائه شده، مجوز جراحی صادر می‌شود.
موسوی می‌گوید: در این رابطه باید به پرداخت کمک هزینه و نه وام بلاعوض آن هم به تنها 247 نفر اشاره کرد که همگی در نوبت طی مراحل قانونی خود هستند. البته از این بین همه شامل دریافت این کمک هزینه نمی‌شوند چرا که حکم و صدور مجوز برای جراحی به آسانی صورت نمی‌گیرد.همچنین موسوی به ارتباط بهزیستی با افراد تحت عمل جراحی قرار گرفته اشاره کرد و گفت: سازمان با این افراد درارتباط است و با خانواده‌های آنهانیز هماهنگی صورت می‌گیرد و آنها تا مدتها پس از عمل تحت نظر بهزیستی قرار دارند و نسبت به مسائل آنان پیگیری می‌کند.
با این همه و با وجود اینکه امام خمینی (ره)سال‌ها پیش این امر را برای این قشر از جامعه آسان کرد و حکم به عمل جراحی برای این افراد داد اما هنوز این شهروندان با مسائل این‌گونه و مالی روبه‌رو هستند که گزارش‌های ارائه شده، هزینه تغییر جنسیت در ایران را در حدود پنج میلیون تومان عنوان کرده است ضمن اینکه ایران از معدود کشورهای جهان است که در آن تغییر جنسیت به سهولت و با موانع قانونی و حقوقی کم انجام می‌شود.
براساس آمار موجود پس از تایلند، ایران دارای بالاترین تعداد عمل جراحی تغییر جنسیت در جهان است. براساس آمار ثبت شده در سازمان بهزیستی کشور، در سال گذشته 147 مورد عمل تغییر جنسیت در کشور صورت گرفت.
دکتر فربد فدایی، روانپزشک، درمورد افراد ترانس سکسؤال که در ایران به آنها دوجنسی می‌گویند معتقد است که:اصولا به کار بردن واژه دو جنسی برای آنها نادرست است و باید همان ترانس سکسؤال را که نام علمی آن است، به کار برد.به عقیده وی ترانس سکسؤال‌ها افرادی هستند که هیچ تعمدی در وضعیت نابهنجار خود ندارند و بی‌نهایت از شرایط نامناسبی که در اثر بازی طبیعت برای آنها پیش آمده است، رنج می‌برند.
باید توجه داشت که هیچ ارتباطی میان افراد ترانس سکسؤال و همجنس گرایان وجود ندارد، در واقع همجنس‌گرایی یک نوع انحراف جنسی است اما ترانس سکسؤال‌ها بیمارند و باید در مان شوند.
آنها باید پس از مراجعه به روانپزشک و انجام بررسی‌های مقدماتی حداقل یک دوره یک ساله درمان را بگذرانند و درصورتی که در تشخیص تردیدی وجود نداشت، با تایید سازمان پزشکی قانونی و پس از بررسی تغییر جنسیت آنان و فراهم بودن همه شرایط به لحاظ پزشکی و رای مثبت دادگاه مجوز جراحی و تغییرات ظاهری به افراد داده شود. از نظر شرعی هم علمای بزرگ با توجه به اینکه این افراد بیمارند مجوز چنین کاری را با احراز شرایط لازم صادر می‌کنند.
دکتر سیدحسن طاهری، متخصص جراح عمومی وفوق تخصص جراحی پلاستیک نیز در این مورد می‌گوید: بیماری دو جنسی یا هرمافرودیسم یک نوع ناهنجاری است که در دوران تکامل جنین در رحم مادر به‌وجود می‌آید که ممکن است تحت‌تأثیر هورمون‌های مادر و یا بعضی از داروها و مواد شیمیایی مورد استفاده مادر در دوران بارداری ایجاد شود. تغییرات هورمونی، جنسی و همچنین گاهی تغییرات ژنتیک و کروموزومی در این نوع بیماران وجود دارد که شدت تغییرات متفاوت است. به گفته این متخصص جراحی عمومی به‌طور کلی از هر 2 هزار و 700 زایمان معمولی، یک مورد زایمان دوجنسی یا هرمافرودیسم اتفاق می‌افتد که بعضی از این افراد را به راحتی و برخی دیگر را هم به سختی می‌توان تشخیص و درمان کرد.
موسوی، در این باره گفت: نه آمار و پژوهشی در اختیار مسئولان قرار گرفته نه قوانین خاصی گذاشته شده است. ما در حال حاضر فقط آمار ۳۰۰ فرد دچار اختلال جنسی را داریم که برای تغییر جنسیت و مجوز جراحی به سازمان پزشکی قانونی مراجعه کرده‌اند.وی افزود: ما برای حمایت ویژه از این گروه هیچ گونه قانون خاصی نداریم. البته یکی دو سال اخیر این نگاه خاص آغاز شده است.
این نشانگر آن است که این توجه در حال شروع است.این کارشناس همچنین با اشاره به پیچیدگی بافت این جمعیت، اظهار داشت: نه کارشناسان، نه سازمان بهزیستی و نه پزشکی قانونی هیچ یک، از آمار این افراد اطلاعی ندارند. البته چون بار منفی‌ای که این اختلال می‌تواند برای خانواده و برای خود فرد نیز داشته باشد معمولاً این افراد خود نیز تمایلی به شناسایی و مراجعه ندارند. مگر کسانی که برای اخذ مجوز درمان و جراحی و صدور شناسنامه به پزشکی قانونی مراجعه می‌کنند.
